ŞEHİR EFSANELERİ

1.05.2017 15:04:42

VAN KALESİ

Tarihçiler, Van'ın Milâttan 1800 yıl önce Asur Kraliçesi Semiramis tarafından
kurulduğunu söylerler. Semiramis, Mezopotamya bölgesinin üst kısımlarında
yaşayan Surların kraliçesidir. Koca bir ülkeye hükmeden, dediği dedik, kestiği
kestik olan dünyalar güzeli Semiramis, o güne kadar gönlüne göre birini
bulamamıştır ta ki Van'ın Muradiye kazasının kuzey yamaçlarına bir sefere
çıkana kadar.

Semiramis, bu sefer sırasında bölgenin hâkimi olan "Ara" adında genç bir
hükümdara gönlünü kaptırır. Güzel olduğu kadar mağrur da olan
kraliçe, bu sırrını kimseye açıklayamaz. Savaş devam etmektedir. Semiramis'in
kuvvetleri son bir saldırı ile bölgeyi ele geçirirler. Ancak son saldırı
sırasında Hükümdar Ara da öldürülür. Haberi alan Semiramis, Ara'ya
olan aşkını yüreğine gömer, hemen dönüş emrini verir.

Dönüş yolu üzerindeki Van'a gelirler. Van'ın zümrüt yeşili bağ ve bahçelerini,
Van Gölü'nü çok beğenen Kraliçe'nin en fazla dikkatini çeken yeşillikler
arasından göle doğru uzanan heybetli bir kaya parçası olur. Ara'nın hâtırasına
bu kayalık üzerinde bir kale inşa ettirmeye karar verir. Kısa süre içersinde
kale yapılır, eteğinde şanına uygun bir şehir kurulur. Şehrin adını da
"Şamrangerd" bırakırlar.

Aradan yıllar geçer. Ara'nın acısıyla yanan yürek, bu defa da sıla
hasretine yenik düşer. Memleketine dönmeye karar veren
Kraliçe Semiramis, kaleyi ve kurduğu şehri "Van" adındaki bir
komutanına bırakarak ülkesine döner. Şehrin bugünkü adının
bu komutandan geldiği rivayet edilir.

Şahbağı Efsanesi

Van Kalesi - Şah Abbas bağlantılı ikinci efsane Şahbağı Efsanesi’dir.
Bu efsaneden “Ercişli Emrah ile Selbihan Hikayesi” nde de söz edilir.
Van Kalesi’nin 8-10 km kuzeydoğusunda, bugünkü İstasyon Mahallesi
mevkiinde güzel bir köy vardır. Bağ ve bahçeleri ile ünlü olan bu
beldenin “Şahbağı” adını alması şu efsane ile açıklanır:
İran Şahı Şah Abbas, bir iddia üzerine Van Kalesi’ni almak üzere sefere
çıkar. Ordusuyla Van’a gelir. Karargâhını, Kale’nin 8-10 km
kuzeydoğusunda bir yere kurar. Kale kuşatılır, ancak Kale’yi teslim
almak bir türlü mümkün olmaz.
O zaman Van Kalesi’ni bir Vali idare etmektedir. Kalede yiyecek sıkıntısı
başlayınca yaşlılar Vali’yi sıkıştırırlar. Vali, savaşma teklif eden yaşlılara
üç gün daha beklemelerini söyler.
Bu arada, Kale’yi bir türlü teslim alamayan Şah Abbas’ın askerlerinin canları
sıkılmaya başlar. Şah Abbas bunun da çaresini bulur. Karargâh kurduğu
bölgede askerlerine bağ bahçe diktirir. Kurduğu bağın adını da
“Şahlar Bağı” , “Şahbağı” koyar.
Muhasara altında tutulan Kale’de açlık artmakta, teslim olma
söylentileri gittikçe yayılmaktadır. Bu söylentilere içerleyen seksen
beşlik bir Nine ortaya çıkar :
“Vay, ben öldüm mü ki, vatanıma yâd adam gire? Canım sağken düşmanın
atının tırnağını vatan toprağına bastırmam” der. Daha sonra Vali’nin
huzuruna çıkar, yapacaklarını anlatır.
Yaşlı Nine, ertesi gün bir deste tandır ekmeği, bir bakraç yoğurt ile Şah
Abbas’ın ziyaretine gider. Huzura kabul edilen Nine, Şah’a:
“Şahım, daha evvel gelmem gerekirdi ancak düğünlerden, davetlerden
bir türlü fırsat bulamadım, kusura kalma” der.
Şah Abbas, Yaşlı Kadının sözlerinden Kale’de kıtlık olmadığı sonucunu
çıkarır.
Bu arada Yaşlı Nine’nin planı gereği kale burçlarından beyaz tozlar
dökülür. Gördükleri karşısında şaşkınlığı daha da artan Şah Abbas,
Nine’ye bunun ne olduğunu sorar. Nine de, bunların geçen yılın unları
olduğunu, yeni gelen unlara yer açmak için ambarların boşaltıldığını
söyler. Aslında burçlardan dökülen un değil, kireç tozudur.
Bunun üzerine Kale’yi alamayacağına kanaat getiren Şah Abbas,
muhasarayı kaldırır ve:
“Ko desinler Şah Abbas’ın bağı var” diyerek memleketine geri döner. O
günden sonra karargâh kurulan o yerin adı “Şahbağı” kalır.

Ekleyen/Kaynak: nadirxxx

Yorumlar [ Yorum Yaz ]